ΒΧΜ

Καθοριστική για τη συγκρότηση της ταυτότητας του Νέου Ελληνισμού είναι η συμβολή των ελληνικών και ξένων τυπογραφείων που λειτουργούν ήδη από τον 15ο αιώνα στις δυναμικές κοινότητες των Ελλήνων σε Δύση και Ανατολή —στη Δυτική Ευρώπη, στη Ρωσία, στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και στην Κωνσταντινούπολη. Από πολύ νωρίς τα τυπογραφεία των Ελλήνων παράγουν κατά βάσιν θρησκευτικά και κυρίως λειτουργικά έντυπα.

Παράλληλα, η επίδραση του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού οδηγεί στην εμφάνιση του λεγόμενου «θρησκευτικού ουμανισμού», μιας κίνησης προοδευτικών εκκλησιαστικών λογίων που εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο του «Νεοελληνικού Διαφωτισμού» (περ.1750-1830). Σε στενή συνεργασία με αξιόλογους επιμελητές-εκδότες, επιφανείς λόγιοι μέσα από πάσης φύσεως έντυπα εισάγουν στον ελλαδικό χώρο και στις απανταχού κοινότητες των Ρωμιών ιδέες και αξίες της φωτισμένης Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό οι επαναστατικές ιδέες του Ρήγα Φεραίου βρίσκουν πρόσφορο έδαφος.