ΒΧΜ

Ο τρούλος προέρχεται από το παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου της Σπηλιάς Πεντέλης Αττικής. Χρονολογείται με επιγραφή στο 1233/1234. Πρόκειται για έργο τοπικού εργαστηρίου που έδρασε στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής κατά τον 13ο αιώνα. Ο Χριστός Παντοκράτωρ εικονίζεται σε κόκκινο βάθος, στο κέντρο του τρούλου. Στο τύμπανο του τρούλου εικονίζεται η Θεοτόκος, πλαισιωμένη από τους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ και οκτώ προφήτες (Δαβίδ, Σολομών, Ησαΐας, Ιεζεκιήλ, Αββακούμ, Ιωνάς, Δανιήλ και Ηλίας). Οι τοιχογραφίες του τρούλου από το Παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου στη σπηλιά της Πεντέλης, αποτοιχίστηκαν το 1982 από εξειδικευμένο προσωπικό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Οι τοιχογραφίες μεταφέρθηκαν για συντήρηση και φύλαξη στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Ο ναός παρουσίαζε προβλήματα στατικής επάρκειας, ενώ είχε κατά καιρούς δεχθεί και επιθέσεις αρχαιοκαπήλων που είχαν αποσπάσει κομμάτια της τοιχογράφησης δημιουργώντας φθορές και στον εναπομείναντα διάκοσμο.