ΒΧΜ

Το Μουσείο διαθέτει περί τα 500 βυζαντινά και μεταβυζαντινά χειρόγραφα, που χρονολογούνται από τον 6ο έως τον 19ο αιώνα. Ενδιαφέρουν όχι μόνο για το περιεχόμενό τους, αλλά και επειδή προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για την ιστορία και τη χρήση του χειρόγραφου βιβλίου κι ακόμα για την εξέλιξη της γραφής, της εικονογράφησης και της βιβλιοδεσίας.

 

Τα παλιά έντυπα βιβλία (παλαίτυπα) του Μουσείου, περίπου 300, έχουν εκδοθεί από τον 16ο ως τον 19ο αιώνα και προέρχονται από τα σημαντικότερα τυπογραφεία της Βενετίας, των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης. Οι εκδόσεις αυτές καταδεικνύουν ότι οι Έλληνες λόγιοι της διασποράς έπαιξαν από τις πρώτες δεκαετίες του 16ου αιώνα καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της εκδοτικής δραστηριότητας και ως εκ τούτου και στη διακίνηση των ιδεών στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια.

 

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η Συλλογή χαρακτικών, που περιλαμβάνει περί τις 600 ξυλογραφίες, χαλκογραφίες, λιθογραφίες, χρωμολιθογραφίες και χαλκογραφημένα αντιμήνσια του 18ου και 19ου αιώνα. Τα χαρακτικά της συλλογής επιβεβαιώνουν την ευρεία διάδοση των χαρακτικών στον βαλκανικό χώρο εκείνη την εποχή, καθώς και τη στενή σχέση τους με τη σύγχρονή τους ζωγραφική. 

 

Ιδιαίτερης σπουδαιότητας είναι η Συλλογή σχεδίων, που περιλαμβάνει περί τα 3200 έργα σε χαρτί. Σε αυτήν εντάσσονται, μεταξύ άλλων, σύνολα προσχεδίων ζωγράφων που εκπροσώπησαν τη Ναζαρηνή Σχολή ζωγραφικής στην Ελλάδα στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, με κυριότερους τον Λουδοβίκο Θείρσιο και τον Σπυρίδωνα Χατζηγιαννόπουλο. Στη Συλλογή εντάσσονται επίσης ανθίβολα, σχέδια εργασίας μεταβυζαντινών ζωγράφων —σχεδιασμένα με μελάνι, μολύβι ή κάρβουνο, ορισμένα και με χρώμα και χρονολογούνται μεταξύ του 17ου και του 19ου αιώνα.